عملکرد انواع هواساز چگونه است ؟

هواساز به انگلیسی Air Handling Unit یا به اختصار AHU دستگاهی است که
سرمایش و گرمایش، تهویه مطبوع (HVAC)، گردش هوا و تنظیم کیفیت هوا را بر عهده دارد.

هواساز معمولا یک جعبه فلزی بزرگ است که حاوی اجزای دمنده، گرمایش یا خنک کننده، قفسه های فیلتر، کانال ها و دمپر است.

این سیستم اغلب به یک کانال تهویه هوا متصل است که هوای نامطلوب را از سیستم خارج می کند و

در برخی مدل ها این کانال وجود ندارد و هوای نامطلوب به صورت مستقیم از در و پنجره ها خارج می شود.

قسمت های مختلف هواساز در ویدیوی زیر قابل مشاهده است. این ویدیو بخشی از بسته سیستم مدیریت ساختمان BMS است.

هواسازها از دیگر سیستم های سرمایش و گرمایش مثل فن کویل ها، سیستم گرمایش از کف و … پیچیده تر هستند پس لازم است مهندسان BMS به این نکته دقت کنند که
این سیستم نیاز به کنترل و مانیتورینگ بیشتری دارد.

انواع هواساز آپارتمانی

باتوجه به افزایش آپارتمان های چند واحدی، استفاده از یک هواساز آپارتمانی برای کل ساختمان بسیار مقرون به صرفه است.

از آن جایی که هواسازها قادر به فیلتر کردن هوا، کنترل دما و رطوبت هستند،

گزینه مناسب برای سیستم سرمایش و گرمایش یک آپارتمان محسوب می شوند.

اجزای هواساز

هواسازها از بخش های مختلفی تشکیل شده اند که تصویر زیر اجزای مختلف و محل قرارگیری هر جزء را نشان می دهد.
در ادامه عملکرد هر بخش را به صورت مفصل توضیح خواهیم داد.

• فن یا دمنده (Fan)
• کویل (Coil)
• فیلتر (Filter)
• مبدل حرارتی (Heat recovery)
• کانال و دمپر

#1 فن یا دمنده (Fan)

از فن ها برای گردش هوا به قسمت های مختلف ساختمان استفاده می شوند.

نوع فن ها و میزان ظرفیت آن ها بر اساس فشار سیستم و حجم هوای مورد نیاز انتخاب می شوند.
نیاز است که سرعت فن ها کنترل شود. برای کنترل سرعت فن ها از اینورتر یا همان درایو استفاده می شود.

#2 کویل (coil)

به منظور تغییر دما و ایجاد سرمایش و گرمایش هوا از کویل ها استفاده می شود.
کویل ها در سه نوع آبی، گازی DX و برقی ساخته می شوند. به صورت متداول از کویل های آبی برای گرمایش و از کویل های گازی برای سرمایش استفاده می شود.

#3 فیلتر (Filter)

فیلترها برای حذف ذرات و آلاینده های مختلف از هوا به کار می روند. فیلترها در اولین قسمت از یک هوارسان نصب می شوند تا تمام اجزا بعد از آن ها تمیز بمانند.
به منظور تامین هوای بدون گرد و غبار برای افراد، بحث انتخاب فیلترها از اهمیت بالایی برخوردار است.
نوع فیلتر هوای مورد استفاده بستگی به کاربرد سیستم دارد که در زیر به انواع آن ها اشاره می کنیم:

1- فیلتر فلزی Metal Filter

ورقه های مشبک فلزی هستند که برای جلوگیری از ورود ذرات درشت به داخل هواساز استفاده می شود.

2- فیلتر کیسه ای Bag Filter

فیلترهای کیسه ای از ورود ذرات ریز به داخل هواساز جلوگیری می کنند.

3- فیلتر کربن اکتیو Active Carbon Filter

به علت وجود ذرات شیمیایی خاصی که در این نوع از فیلترها وجود دارد، باعث گرفتن بوی بد هوای ورودی به هوارسان می شوند.

4- فیلتر هپا Hepa Filter

از این نوع فیلترها در موارد خاص آزمایشگاهی که نیاز به محیط بسیار بهداشتی است، استفاده می شود و
در ساختمان های مسکونی کاربرد ندارند. این فیلتر ها تا 99 درصد آلودگی را جذب می کنند.

#4 مبدل حرارتی Heat recovery

برای بازیابی حرارتی و کاهش مصرف سوخت از هیت ریکاوری استفاده می شود.
هوای خروجی به علت داشتن مقداری انرژی می تواند باعث پیش سرمایش یا پیش گرمایش هوای ورودی گردد.
این کار در بخش هیت ریکاوری انجام می گیرد.

#5 کانال و دمپرها

از دمپرها برای کنترل میزان ورود هوا به داخل هوارسان استفاده می شود. در دو حالت موتوردار یا دستی وجود دارند و
می توان در حالت موتوری به وسیله یک کنترلر عمل قطع و وصل و کنترل هوای عبوری را انجام داد.

انواع هواساز صنعتی

دسته بندی هواسازها براساس پارامترهایی که در زیر به آن ها اشاره می کنیم تقسیم بندی می شوند.

انواع هواساز براساس نوع هوادهی

•  هوارسان هوای تازه (Full Fresh)
•  هوارسان برگشت دار (Return)

انواع هواساز براساس مقدار هوادهی

•  هواساز حجم هوای ثابت CAV
• هواساز حجم هوای متغیر VAV

انواع هواساز براساس ناحیه هوادهی

• هواساز تک ناحیه ای (Single Zone)
• هواساز چند ناحیه ای (Multi Zone)
• 

1- هواساز هوای تازه (Full Fresh)

در این هواسازها کاملا از هوای تازه استفاده می شود و هوای برگشتی محیط دوباره وارد هوارسان نمی شود.

در محیط هایی استفاده می شود که هوای برگشت، هوای مناسبی نیست مثل محیط های آزمایشگاهی و بهداشتی یا
در محیط هایی که عموما هوای برگشتی و هوای تازه با هم تفاوت چندانی نداشته باشند همانند لابی ادارات بزرگ.

2- هواساز برگشت دار (Return)

در هواسازهای برگشت دار قسمتی از هوای برگشتی محیط دوباره با هوای تازه مخلوط می شود و وارد هوارساز می شود.
این سیستم گرچه پیچیده تر از هوارسان هوای تازه است ولی باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.

3- هواساز حجم هوای ثابت Constant Air Volume) CAV)

درسیستم هوای ثابت، حجم هوای ورودی به محیط ثابت است و سرمایش و گرمایش محیط از طریق افزایش یا کاهش دمای هوای ورودی به محیط انجام می گیرد.
در واقع در هوارسان های CAV با تنظیم آب ورودی کویل های سرمایش و گرمایش دمای محیط مورد نظر را تنظیم می کنیم.

4- هواساز حجم هوای متغیر Variable Air Volume) VAV)

در هواسازهای VAV حجم هوای ورودی به محیط متغیر و دمای آن ثابت است.
در این هوارسان ها حجم هوای ورودی به محیط از طریق دستگاهی به نام VAV Box کنترل می شود.
این جعبه های کنترلی در کانال هوای ورودی به هر قسمت از محیط نصب می شوند و حجم ورود هوا را کنترل می کنند.

5- هواساز تک ناحیه ای (Single Zone)

در هواسازهای تک ناحیه تمام محیط از جمله اتاق ها، سالن ها و … به وسیله یک کانال به هواساز متصل می شود.
در این حالت نمی توان دمای هر ناحیه را به طور جداگانه تنظیم کرد و در واقع همه ی محیط دمای یکسانی دارد.

6- هواساز چند ناحیه ای (Multi Zone)

هوادهی به قسمت های مختلف ساختمان به صورت مجزا ازهم انجام می شود.
هر ناحیه به صورت جداگانه با کانال هایی به هوارسان متصل می شود و می توان به کمک VAV Box دمای هوای هر ناحیه را تنظیم کرد.

همانطور که از نام این دستگاه پیدا است از دو بخش اصلی فن و کویل تشکیل شده است. این دستگاه در چرخه سرمایش و گرمایش ( تهویه ) ساختمان ها وظیفه حیاتی داشته و در واقع نقش تمام کننده عمل انتقال حرارت و تهویه هوا ( خنکای تابستان و گرمایش زمستان ) را ایفا می کند. از برند های فن کویل های موجود در بازار ایران، می توان ساراول / سرماآفرین / ساران / تهویه / مدیا / ال جی / گری را نام برد.

انواع فن کویل

امروزه فن کویل ها از نظر سلیقه ، کاربرد و محل نصب در اشکال متفاوتی ساخته می شوند که عبارتند از

• سقفی توکار
• سقفی روکار
• زمینی روبرو زن یا بالازن
• دیواری
• کاستی

فن کویل سقفی توکار

این مدل از فن کوئل بسیار پر کاربرد می باشد. از ویژگی های آن کم صدا بودن و  به دلیل توکار بودن، فضایی از محیط را اشغال نمی کند.

فن کویل سقفی روکار

که امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع دستگاه، با کابین است که روی کار (سقف ) نصب می گردد.

فن کویل زمینی

که به صورت بالازن و روبرو زن می باشد و از معایب آن می توان اشغال محیط ساختمان نام برد اما تعمیر فن کویل زمینی به سبب اینکه در ارتفاع نیست نسبت به انواع دیگر راحت تر است.

فن کویل دیواری

که به جای اسپیلت یونیت ها بیشتر استفاده می گردد، که به ظرفیت های پایین تر محدود می شوند و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

فن کویل کاستی

که به واسطه نصب و اجرای آسان و همچنین پوشش همه جهته آن در نوع چهارطرفه و به دلیل اینکه همه اتصالات آن در داخل سقف کاذب قرار می گیرد به میزان زیادی مورد استفاده قرار می گیرد و بسیار پر طرفدار است.

اجزای فن کویل

اجزای فن کویل شامل موارد زیر می باشد پس از ذکر هر کدام به بررسی دقیق هر یک از اجزا می پردازیم.

• کویل
• فندک (Fan Deck)
• فیلترهوا
• شیر هواگیری
• کلید سلکتوری

فن کویل چیست؟

کویل قطعه ای  است که از لوله های مسی به همراه با  فین های آلومینیومی تشکیل شده است. لوله های مسی در  دو یا سه ردیف می باشد و این لوله ها به کلکتور ورود و خروج  اصلی  متصل می شوند که یکی وظیفه  ورود آب گرم در زمستان از دیگ و یا آب سرد در تابستان از چیلر را دارد و دیگری مخصوص  برگشت آب به سمت موتورخانه مرکزی می باشد.

این کویل ها احتمال گرفتگی  و حتی نشتی را دارد خصوصا از قسمت اتصالات وجود دارد که پس از تست آن پیدا کرد محل آن باید توسط نیروی ماهر جوشکاری گردد

فندک که شامل موتور، هوزینگ، بلور و سینی درین (تخلیه آب) می باشد. که بروی آن قرار گرفته است، این سینی جهت سهولت در تعمیرات در نظر گرفته می شود.

الکتروموتور

موتور به کار رفته در فندک با توجه به سایز و نوع فن کوئل در اشکال مختلف، موتور تک شفت (شکل ۴) دو شفت ( شکل ۵) و شفت کوتاه (شکل ۶) وجود دارد. از برند های الکترو موتور ها می توان SISME /PIONEER/GENTEQ / الکتروژن / آرین صنعت و غیره. را نام برد.

این الکتروموتور سه دور می باشد که با فرمان ترموستات سه مرحله ای یا کلید مخصوص به هر کدام از آن ها فرمان می هد. هرچه دور دستگاه بالاتر رود باعث افزایش مقدار هوادهی آن می گردد.

بلوور

بلوور یا همان فن که وظیفه گردش هوا را دارد . در اصل الکترو موتور باعث به گردش در آوردن بلوور می شود و بلور ها نیز بسته به مدل فن کوئل به صورت چپ گرد و راست گرد و از نظر جنس به صورت پلاستیکی و یا آلومینیومی  موجود می باشد.

به قسمتی که بلوور درون آن قرار می گیرد هوزینگ گفته می شود و به صورت پلاستیکی و آلومینیومی می باشد . که باعث هدایت جریان هوا به دستگاه می گردد.

سینی درین

سینی درین که مسئولیت  تخلیه آب را بر عهده دارد. در اصل آبی که از تقطیر رطوبت موجود در هوا در فصل تابستان به خاطر وجود نقطه شبنم، بر روی کویل به وجود می آید بر روی سینی درین ریخته و از طریق لوله تخلیه ای که در روی سینی وجود و توسط یک شلنگ مخصوص به لوله تخلیه آب ساختمان متصل می گردد ، تخلیه می شود.

فیلتر

بسته به نوع فن کوئل در دو نوع پلاستیکی و فلزی وجود دارند، قابل شستشو و همچنین قابل تعویض هستند.

وظیفه فیلتر که در مسیر هوای ورودی به فن کوئل قرار می گیرد جلوگیری از ورود گرد و غبار و هرگونه ضایعات موجود در فضا به داخل فن کوئل  می باشد.

این فیلتر باید همیشه قبل از راه اندازی سرویس گردد و گرد و غبار آن از آن زدوده گردد. شیر هواگیری

شیر هواگیری فن کویل که روی لوله اصلی کویل قرار دارد. به دو صورت اتوماتیک و دستی می باشد و کار هواگیری سیستم را بر عهده دارد. البته  بعضی از برندهای تولید کننده فن کویل روی هر دو تا شیر اصلی کویل شیر هواگیری نصب می کنند.

جهت مشاوره و خرید لطفا با کارشناسان صنعت باران تماس بگیرید.

• 09126457527